Derby County trải qua những năm gần đây đầy biến động, dù rõ ràng đây vẫn là một trong những CLB có lịch sử lớn ở hệ thống bóng đá Anh. Từ hai chức vô địch hạng nhất dưới thời huyền thoại Brian Clough (mùa 1971/72 và 1974/75) đến những mùa giải ở Premier League sau khi giải đấu được tái cơ cấu năm 1992/93, cái tên Derby luôn gợi nhiều cảm xúc với người hâm mộ. Tuy nhiên hành trình trở lại đỉnh cao bị gián đoạn bởi khủng hoảng tài chính, đoạn kết với án trừ điểm và thời kỳ xuống hạng, để lại nhiều câu hỏi về cách một CLB lớn có thể trượt dài như vậy.
Lịch sử gần đây của Derby County cho thấy những mốc thăng-trầm: từng có bảy mùa tại Premier League kể từ 1992/93 nhưng cũng chứng kiến mùa giải tệ nhất với 11 điểm — con số kỷ lục thấp vẫn được nhắc đến, bên cạnh sự so sánh với tình huống của Southampton vào mùa 2024/25. Ở Championship, Derby từng là ứng viên thăng hạng nhiều mùa nhưng cũng chịu nỗi đau thất bại ở play-off (2014, 2016, 2019), trước khi rơi vào chu kỳ suy giảm và bị đặt vào tình trạng quản lý đặc biệt.
Mel Morris: chi tiêu mạnh tay, nhưng để lại hậu quả nặng nề
Giai đoạn Mel Morris làm chủ tịch (tháng 9/2015 – 7/2022) được nhiều CĐV nhớ tới bởi những thương vụ chi tiền mạnh mẽ nhằm đưa đội bóng trở lại Premier League. Derby từng phá kỷ lục chi phí chuyển nhượng để chiêu mộ tiền đạo Cộng hòa Czech Matej Vydra từ Watford vào mùa hè 2016 với mức phí 8 triệu bảng. Những tên tuổi kỳ cựu như Curtis Davies, Ashley Cole, Tom Huddlestone, Bradley Johnson, Wayne Rooney hay Frank Lampard cũng từng xuất hiện ở Pride Park với vai trò cầu thủ hoặc HLV, phản ánh tham vọng của ban lãnh đạo thời điểm đó.
Tuy nhiên sau thất bại trước Aston Villa trong trận chung kết play-off, CLB sa sút dần. Năm 2021, Derby suýt rơi xuống hạng nếu không có nỗ lực cuối mùa, và sau đó rơi vào tình trạng quản trị khủng hoảng: Morris thừa nhận đã thua lỗ “hơn 200 triệu bảng” trong thời gian nắm quyền, trong đó khoảng 10% liên quan đến mất doanh thu vé trong thời COVID-19. Hệ quả là CLB bị trừ 21 điểm trong mùa giải và xuống hạng, dù nếu không có án phạt thầy trò vẫn có thể cán đích ở vị trí đủ tránh rớt.
Trong cuộc phỏng vấn trên podcast Jimmy Jobs of the Future, Morris nói: “Tôi đã nhiều lần nói xin lỗi vì cách mọi chuyện kết thúc… Tôi biết CĐV cảm thấy như vậy. Họ có thể đã lo lắng ở cuối hành trình, không nhận ra rằng tôi đang tài trợ cho nhiều khoản trong quá trình quản trị đặc biệt. Và tôi vẫn cho rằng quy trình của EFL trong việc bán một CLB đang bị hỏng.”
Mel Morris tại Derby County, hình ảnh chủ tịch thời kỳ gần đây của CLB
Phản ứng của CĐV: không thể tha thứ
Mặc dù Morris lý giải rằng ông đã tài trợ cho hoạt động trong giai đoạn khó khăn, nhiều CĐV vẫn không chấp nhận lời giải thích này. Shaun Woodward, cây viết và fan pundit của Derby, thẳng thắn chỉ trích: “Xin lỗi, nhưng chúng tôi không thể tha thứ cho Mel Morris vì những gì ông ấy đã làm. Chúng tôi suýt nữa mất cả CLB, tình hình nghiêm trọng đến mức đó. Chúng tôi đi vào quản trị đặc biệt và suýt bị thanh lý vì hành động của ông ấy.”
Woodward cho rằng Morris có cơ hội để trả nợ và rời đi trong danh dự, nhưng ông đã không làm như vậy: “Ông ta tự gọi mình là ‘một CĐV’. Ông có nhiều tiền. Ông có thể trả hết các chủ nợ và rời đi, có lẽ CĐV đã chấp nhận. Nhưng ông đã để chúng tôi mục ruỗng.” Quan điểm này phản ánh nỗi uất ức của người hâm mộ trước việc một chu kỳ chi tiêu mạnh tay không được đi kèm với nền tảng tài chính bền vững.
David Clowes: tiến trình ổn định và bước đầu khởi sắc
Bức tranh thay đổi khi David Clowes xuất hiện và tiếp quản Derby với giá 33 triệu bảng, đồng thời chi thêm khoảng 55 triệu bảng để đưa CLB ra khỏi tình trạng quản trị đặc biệt. Quá trình tái thiết kéo dài hai mùa ở League One, và Derby cuối cùng giành vé thăng hạng tự động vào tháng 4/2024. Sự hồi phục đó mang tính từng bước và bền vững hơn so với thời kỳ trước.
Dưới quyền sở hữu mới và với các thay đổi về nhân sự chuyên môn, Derby giữ được vị thế ở Championship ở mùa giải sau khi John Eustace thay Paul Warne vào tháng Hai. Trong kỳ chuyển nhượng đầu tiên dưới Clowes, CLB hoạt động tích cực, nổi bật là hợp đồng trị giá 7.3 triệu bảng cho tiền đạo Patrick Agyemang từ nước Mỹ, thể hiện hướng đầu tư rõ ràng vào chất lượng đội hình.
David Clowes tại Derby County, ảnh chủ sở hữu giúp CLB tái thiết sau quản trị đặc biệt
Dù có những bước tiến, khởi đầu mùa giải sau đó của Derby không như kỳ vọng khi họ chỉ thắng một trong chín vòng đấu mở màn. Tuy nhiên bảng xếp hạng Championship vốn dĩ luôn dao động và chật chội; nhiều đội có thể cải thiện đáng kể chỉ trong vài tuần nếu tận dụng được chuyển nhượng và điều chỉnh chiến thuật hợp lý.
Di sản và bài học rút ra
Câu chuyện Derby County thời Mel Morris rồi chuyển giao cho David Clowes là minh chứng rõ nét cho rủi ro khi một CLB tham vọng thiếu nền tảng tài chính vững chắc và quản trị minh bạch. Việc chi mạnh mà không có chiến lược bền vững có thể dẫn tới hệ lụy nặng nề không chỉ cho ban lãnh đạo mà còn cho cổ động viên, cầu thủ và toàn bộ cộng đồng quanh CLB.
Ngược lại, hành trình phục hồi dưới Clowes nhấn mạnh tầm quan trọng của kế hoạch trung-dài hạn: đầu tư có kiểm soát, tái cơ cấu nợ và xây dựng lại hệ thống vận hành. Với nền tảng mới, Derby còn cơ hội để dần khôi phục vị thế ở Championship và hướng tới tham vọng trở lại Premier League — nhưng con đường ấy đòi hỏi thời gian, kiên nhẫn và sự minh bạch trong quản trị.
Kết lại, người hâm mộ Derby vẫn mang cảm xúc lẫn lộn: oán giận với quá khứ và hy vọng thận trọng cho tương lai. Bạn nghĩ gì về hành trình này của Derby County và vai trò của chủ sở hữu trong việc quyết định số phận một CLB? Hãy để lại bình luận của bạn bên dưới để cùng thảo luận.
